“Mir, pravda i pravičnost važniji od svakog interesa”

Krajem prošle godine u Crnoj Gori je usvojen Zakon o slobodi veroispovesti u kojem se između ostalog navodi da svi vjerski objekti koji su kulturna baština, a koji su bili imovina Crne Gore prije gubitka nezavisnosti 1918. godine i kasnije nisu prešli u svojinu neke vjerske zajednice, postaće državna imovina.

Usvajanje ovog spornog Zakona izazvalo je veliko negodovanje opozicije u crnogorskoj Skupštini, a odmah sutradan po njegovom usvajanju u Nikšiću je sazvan veliki crkveno-narodni sabor, na kojem je liturgiju predvodio mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, a tada su i mošti Svetog Vasilija Ostroškog donijete iz manastira Ostrog u Nikšić. Ubrzo potom u većini gradova u Crnoj Gori narod je počeo da izlazi na ulice, da se okuplja oko pravoslavnih hramova i da litijama izrazi svoje negodovanje zbog usvojenog Zakona koji je stupio na snagu drugog dana pravoslavnog Božića, odnosno 8. januara.

Talas nezadovoljstva i podrške srpskom narodu i srpskoj crkvi u Crnoj Gori proširio se i van granica ove države. U većini eparhija Srpske pravoslavne crkve počeli su da se služe molebani za mir u Crnoj Gori, a 5. januara takav moleban nakon liturgije koju je predvodio mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije, služen je u zagrebačkom Sabornom hramu Preobraženja Gospodnjeg.

“Ovih dana naša pravoslavna braća u Crnoj Gori, ali i mnogi drugi ljudi, imaju velike nemire zbog toga što sila ovoga sveta uvodi i unosi zakone koji ulaze u život crkve. Mi se ne bavimo politikom, ne navijamo ni za ovu ni za onu stranku, crkva čak ne pravi granice među narodima. Uputimo zato kratku molitvu Bogu, moleban, za braću našu u Crnoj Gori, da im Bog donese mir i pravdu, ali i da one koji su loše ili zle volje učini da se ta volja promeni i da se u njima takođe otvori razum i da pokažu i oni da su mir, pravda i pravičnost važniji od svakog interesa, važniji i zapravo i veći od svake sile ovoga sveta. Ova molitva biće upućena za našu braću, pravoslavne hrišćane u Crnoj Gori, ali i za sve ljude koji tamo žive. Da nećemo pogrešiti pokazuju i stavovi, ne samo pravoslavnih crkava, nego i poglavara rimokatoličke crkve, ali i mnogih katolika i muslimana u Crnoj Gori koji osećajući nemir pružaju molitvenu podršku za uspostavljanje što skorijeg mira, ali isto tako pravde i pravičnosti.”,  istakao je mitropolit Porfirije.

Istog dana moleban nakon svete liturgije služen je u manastiru Jasenovac gdje je liturgiju služio vladika slavonski Jovan.

“Danas smo se okupili ovde da poručimo našem sabranom narodu u Crnoj Gori, episkopima našim, mitropolitu Amfilohiju, vladikama Joanikiju, Dimitriju, Atanasiju, vladici Metodiju i Grigoriju koji su tamo okupljeni, da progovorimo sa ovoga sveštenog mesta, sa našeg novog Kosova. Ono što se zbiva u Crnoj Gori nije ili nije samo pitanje nacije, pitanje našeg nacionalnog identiteta, nije pitanje ljudskih prava, to je drugo jedno pitanje koje je počelo odavde sa ovoga mesta gde je aprila 1945. godine brat udario na brata, ovde u ovom paklu na zemlji koji je postojao četiri godine. Da bude strašnije, ovde je 1945. godine Crnogorac udario na Crnogorca ne tražeći od njega da se odrekne samo svoga plemena, imena, Lovćenske kapele, nego da se odrekne i Boga živoga. “, naglasio je između ostalog vladika Jovan.

Molebani za mir u Crnoj Gori i za zdrav razum tamošnjih vlastodržaca služeni su i u drugim eparhijama Srpske pravoslavne crkve koje djeluju na teritoriju Hrvatske. Vladika dalmatinski Nikodim u nekoliko je navrata tako naglašavao teško stanje srpske crkve u Crnoj Gori, dok se u eparhiji osječkopoljskoj i baranjskoj po nalogu vladike Heruvima na liturgijama redovno pominju pravoslavne svetinje i vjerni narod u Crnoj Gori.